ក្រមសីលធម៌​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ (AI)៖​ តម្រូវការ​ចាំបាច់​សម្រាប់​ការ​រួម​បញ្ចូល​នៃ​ទិន្នន័យ​ និង​ការ​រចនា​ដែល​ផ្តោត​លើ​មនុស្ស​

បទ​បង្ហាញ​ស្តី​ពី​សារៈសំខាន់​នៃ​ការ​គ្រប់គ្រង​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ (AI)​ ដែល​ថ្លែង​ដោយ​លោក​ Dixon​ Siu​ បាន​ចាប់ផ្តើម​ដោយ​បញ្ជាក់​ពី​សក្តានុពល​ដ៏​ធំធេង​នៃ​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ (AI)​ ដោយ​បង្ហាញ​ពី​កម្មវិធី​ច្នៃប្រឌិត​របស់​វា​នៅ​ទូ​ទាំង​វិស័យ​សំខាន់ៗ​ជា​ច្រើន​ រួម​មានការ​ថែទាំ​សុខភាព​ ការ​អប់រំ​ និង​កសិកម្ម​។​ ទោះជា​យ៉ាងណា​ក៏​ដោយ​ លោក​បាន​បន្ថយ​សុទិដ្ឋិនិយម​នេះ​ភ្លាមៗ​ជាមួយនឹង​ការ​ព្រមាន​យ៉ាង​សំខាន់​មួយ​ថា​ ប្រសិនបើ​ការ​អភិវឌ្ឍ​និង​ការ​ដាក់​ពង្រាយ​បច្ចេកវិទ្យា​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​មិន​ត្រូវ​បាន​ត្រួតពិនិត្យ​ទេ​ វា​នឹង​នាំ​មក​នូវ​ហានិភ័យ​ធ្ងន់ធ្ងរ​ដូច​ជា​ ភាព​លំអៀង​ ការ​ឃ្លាំមើល​ និង​កង្វះ​ទំនុក​ចិត្តជា​មូលដ្ឋាន​ពី​សាធារណជន​។​ លោក​បាន​គូសបញ្ជាក់​ថា​ អត្ថប្រយោជន៍​នៃ​បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​មិន​អាច​សម្រេច​បាន​ពេញលេញ​ទេ​ លុះត្រាតែ​បញ្ហា​ប្រឈម​ខាង​សីលធម៌​ទាំងនេះ​ត្រូវ​បាន​គ្រប់គ្រង​ដោយ​បុ​រេ​សកម្ម​និង​ជា​ប្រព័ន្ធ​ ដែល​ធ្វើ​ឱ្យ​ការ​អភិបាលកិច្ច​ក្លាយជា​តម្រូវការ​បន្ទាន់​សម្រាប់​នវានុវត្តន៍​។​

​បន្ទាប់​មក​ លោក​ Siu​ បាន​រៀបរាប់​លម្អិត​អំពី​មូលហេតុ​ដែល​ក្រប​ខណ្ឌ​រឹង​មាំ​នៃ​AI​ និង​ក្រមសីលធម៌​ទិន្នន័យ​មាន​សារៈសំខាន់​ ដោយ​សង្កត់ធ្ងន់​លើ​គោលការណ៍​ស្នូល​ចាំបាច់​សម្រាប់​បច្ចេកវិទ្យា​ដែល​មាន​ទំនួល​ខុស​ត្រូវ​៖​ ធានា​តម្លាភាព​ យុត្តិធម៌​ ឯកជន​ភាព​និង​ការ​យល់ព្រម​ និង​ទំនួល​ខុស​ត្រូវ​។​ លោក​បាន​បង្ហាញ​យ៉ាង​ច្បាស់​អំពី​ផលវិបាក​នៃ​ការ​បរាជ័យ​ក្នុង​ការ​ធានា​ក្រមសីលធម៌​ទាំងនេះ​ ដោយ​បង្ហាញ​ថា​តើ​ការ​ការ​ធ្វេសប្រហែស​អាច​នាំ​ទៅ​រក​ការ​កេងប្រវ័ញ្ច​សិទ្ធិ​មនុស្ស​យ៉ាង​ឆាប់រហ័ស​ដោយ​របៀប​ណា​។​ ឧទាហរណ៍​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​មួយ​ដែល​ត្រូវ​បាន​លើក​ឡើង​គឺ​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​វេជ្ជសាស្ត្រ​៖​ គំរូ​ AI​ អំពី​ការ​ពិនិត្យ​សុខភាព​ជា​ច្រើន​ ត្រូវ​បាន​បង្រៀន​ដោយ​ប្រើ​ទិន្នន័យ​រោគ​សញ្ញា​ដែល​មិនសូវ​រក​ឃើញ​កើត​មាននៅ​លើ​អ្នកជំងឺ​ដែល​រស់នៅ​នៅ​ជនបទ​ ឬ​ខ្វះ​ការ​តំណាង​ប្រជាសាស្ត្រ​ពី​ ភូមិសាស្ត្រ​ ឬ​សេដ្ឋកិច្ច​សង្គម​ផ្សេង​ទៀត​។​ កង្វះខាត​ដ៏​សំខាន់​នៃ​ការ​តំណាង​ទិន្នន័យ​នេះ​មាន​ន័យ​ថា​គំរូ​ទាំងនេះ​មិន​គួរ​ឱ្យ​ទុកចិត្ត​សម្រាប់​ប្រជាជន​មួយ​ចំនួន​ធំ​ ដែល​នាំ​មានការ​ធ្វើ​រោគវិនិច្ឆ័យ​ខុស​ និង​បន្ត​វិសមភាព​នៅ​ក្នុង​វិស័យ​ថែទាំ​សុខភាព​ ។​

​ដើម្បី​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​បញ្ហា​រីក​រាលដាល​នៃ​ភាព​លំអៀង​នេះ​ប្រកបដោយ​ប្រសិទ្ធភាព​ លោក​ Siu​ បាន​ណែនាំ​គោល​គំនិត​សំខាន់​នៃ​ការ​បែងចែក​ទិន្នន័យ​ទៅ​តាម​ភេទ​ (SDD)​។​ លោក​បាន​កំណត់​ SDD​ ថា​ជា​ទិន្នន័យ​ ឬ​ព័ត៌មាន​ដែល​ត្រូវ​បាន​បែងចែក​យ៉ាង​ច្បាស់លាស់​ទៅ​តាម​ភេទ​ ដោយ​បង្ហាញ​លទ្ធផល​សម្រាប់​ទាំង​បុរស​និង​ស្ត្រី​ជា​លក្ខណៈ​បុគ្គល​ ជំនួស​ឱ្យ​ការ​ប្រមូលផ្តុំ​មនុស្ស​គ្រប់​គ្នា​ទៅ​ក្នុង​លទ្ធផល​ និង​ប្រភេទ​ទូទៅ​ដូច​គ្នា​។​

​អត្ថប្រយោជន៍​នៃ​វិធីសាស្ត្រ​នេះ​មាន​ច្រើន​ប្រភេទ​ និង​អាច​អនុវត្ត​បាន​ភ្លាមៗ​។​ SDD​ ជួយ​ប្រព័ន្ធ​AI​ ឱ្យ​រក​ឃើញ​ភាព​លំអៀង​តាំងពី​ដំបូង​ ធានា​ជា​មូលដ្ឋាន​នូវ​ភាព​យុត្តិធម៌​នៃ​លទ្ធផល​ បង្កើន​ភាព​ត្រឹមត្រូវ​នៅ​សម្រាប់​ក្រុម​អ្នក​ប្រើប្រាស់​ផ្សេងៗ​ និង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​អ្នក​ធ្វើ​គោលនយោបាយ​មើលឃើញ​តថភាព​ពិត​ មិន​ថា​នោះ​ជា​ការ​តំណាង​ជាក់ស្តែង​របស់​ស្ត្រី​នៅ​ក្នុង​ទីផ្សារ​ការងារ​ ឬ​ការ​យល់​ដឹង​ពី​ដំណើរការ​នៃ​ការ​ថែទាំ​សុខភាព​ខុស​គ្នា​សម្រាប់​ក្រុម​ផ្សេងៗ​គ្នា​នោះ​ទេ​។​ ដោយ​មើលឃើញ​ទិន្នន័យ​ត្រូវ​បាន​បំបែក​ វា​មិន​អាច​ទៅ​រួច​ទេ​ក្នុង​ការ​មិន​អើពើ​នឹង​ចំណុច​ដែល​មាន​វិសមភាព​។​

​លោក​ Siu​ បាន​អះអាង​ថា​ ដើម្បី​ឱ្យ​ AI​ មាន​ភាព​យុត្តិធម៌​និង​ត្រឹមត្រូវ​ ឧស្សាហកម្ម​នេះ​ត្រូវ​តែ​ផ្លាស់​ប្តូរ​វិធីសាស្ត្រ​ជា​មូលដ្ឋាន​របស់​ខ្លួន​៖​ នៅ​ពេល​រចនា​គំរូ​ AI​ យើង​ត្រូវ​កំណត់​ជា​គោល​ថា​ទិន្នន័យ​របស់​យើង​បាន​បែងចែក​ទៅ​តាម​ភេទ​ ជា​ជាង​អនុញ្ញាត​ឱ្យ​មានការ​លើកលែង​នៅ​ក្នុង​ប្រមូល​ទិន្នន័យ​ និង​ធ្វើ​គំរូ​ (Modeling)​។​

​ក្រៅពី​ទិដ្ឋភាព​បច្ចេកទេស​នៃ​ទិន្នន័យ​ បទ​បង្ហាញ​របស់​លោក​បាន​សង្កត់ធ្ងន់​ថា​ បញ្ញា​សិប្បនិម្មិត​ (AI)​ ត្រូវ​ផ្តោត​លើ​មនុស្ស​ជា​សំខាន់​។​ វិធីសាស្ត្រ​នេះ​ធានា​ថា​ ការ​អភិវឌ្ឍ​បច្ចេកវិទ្យា​ត្រូវ​បាន​ដឹកនាំ​ដោយ​តម្លៃ​មនុស្ស​ សុខុមាលភាព​ និង​វិបុលភាព​សង្គម​ ជា​ជាង​សមត្ថភាព​បច្ចេកវិទ្យា​សុទ្ធសាធ​ ឬ​ផលប្រយោជន៍​ពាណិជ្ជកម្ម​។​

​លោក​បាន​ប្រៀបធៀប​ដោយ​សង្ខេប​អំពី​របៀប​ដែល​ក្រុមហ៊ុន​ធំៗ​លើ​ពិភពលោក​កំពុង​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​នេះ​ ដោយ​កត់​សម្គាល់ថា​ សហភាព​អឺរ៉ុប​ ចិន​ និង​សហរដ្ឋអាមេរិក​មាន​ទិស​ដៅ​ខុសៗ​គ្នា​នៅ​ពេល​រចនា​គំរូ​ AI​ និង​នវានុវត្តន៍​បច្ចេកវិទ្យា​ ដែល​ឆ្លុះ​បញ្ចាំង​ពី​ទស្សនវិជ្ជា​ជាតិ​ផ្សេងៗ​គ្នា​ទាក់ទង​នឹង​បទ​ប្បញ្ញត្តិ​ ការ​គ្រប់គ្រង​របស់​រដ្ឋ​ និង​សេរីភាព​ទីផ្សារ​។​ បន្ទាប់​មក​ ការ​ផ្តោតអារម្មណ៍​បាន​ផ្លាស់​ប្តូរ​ទៅ​បរិបទ​ជាតិ​ ជា​ពិសេស​យុទ្ធសាស្ត្រ​ AI​ ជាតិ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា​ (២០២៥-២០៣០)​។​ លោក​ Siu​ បាន​ពន្យល់​ថា​ ឯកសារ​យុទ្ធសាស្ត្រ​ទាំងមូល​និង​សសរស្តម្ភ​របស់​វា​ ដែល​មាន​គោលបំណង​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​ជាតិ​ប្រកបដោយ​ការ​រួម​បញ្ចូល​ ហើយ​អាច​ត្រូវ​បាន​គាំទ្រ​យ៉ាង​ម៉ឺងម៉ាត់​ តាម​រយៈ​ការ​អនុវត្ត​ភ្លាមៗ​នៃ​អភិបាលកិច្ច​ AI​ ដែល​គួរ​ឱ្យ​ទុកចិត្ត​និង​ប្រកបដោយ​សីលធម៌​។​

​បទ​បង្ហាញ​នេះ​បាន​បញ្ចប់​ដោយ​គោលការណ៍​ណែនាំ​សម្រាប់​អនាគត​នៃ​បច្ចេកវិទ្យា​៖​ គោលបំណង​ពិត​របស់​ AI​ គួរតែ​ជា​ការ​ពង្រីក​តម្លៃ​របស់​មនុស្ស​ មិនមែន​ជំនួស​តម្លៃ​ទាំងនោះ​ទេ​ ដោយ​លើកទឹកចិត្ត​ទស្សនិកជន​ឱ្យ​មើលឃើញ​ AI​ ជា​ឧបករណ៍​ដ៏​មាន​ឥទ្ធិពល​សម្រាប់​ការ​កែ​លម្អ​សង្គម​ ហើយ​ក្រមសីលធម៌​នៅ​តែ​ជា​ចង្កូត​នៃ​ការ​អភិវឌ្ឍ​។​